Tutaj znajdziecie antyrasizm, antyklasizm, historię osób koloru i pozaeuropejskich cywilizacji oraz postkolonialne spojrzenie na (pop)kulturę.

poniedziałek, 23 stycznia 2023

Dlaczego pomijamy Bizancjum?

 Często nie doceniamy wielu cywilizacji i ich wynalazków. Chodzi nie tylko o cywilizacje afrykańskie czy rdzennoamerykańskie, ale też o te, które trudno opisać z perspektywy dzisiejszych podziałów społecznych. Chodzi o Bizancjum, które w swoim czasie obejmowało część Azji Zachodniej, Afryki Północnej oraz Europy Południowej. Na Zachodzie często - nawet do dziś - myśli się o nim jako o monolitycznym państwie bez innowacji, które nie zmieniło się przez tysiąc lat swojego istnienia. Takie postrzeganie Bizancjum nie jest sprawiedliwe.

Z jakiegoś powodu też Brytyjczycy czy Amerykanie (szczególnie w XIX wieku) byli skłonni postrzegać siebie jako spadkobierców Grecji i Rzymu, po drodze pomijając nie tylko Włochy i Grecję, ale też wschodnie Imperium Rzymskie... Czyli Bizancjum. Tak. Bizancjum było kontynuacją Imperium Rzymskiego. Było też jednak państwem, które na Zachodzie utożsamiono potem z orientalistycznymi stereotypami, z intrygami, przepychem i autokracją. 

Mówiąc czy myśląc o Bizancjum, pomijamy wiele kontekstów. Bizancjum wpłynęło nie tylko na Europę Wschodnią i kościół prawosławny. Miało też znaczenie dla Rzeszy Niemieckiej czy Francji. Pamiętacie, że cesarzowa Teofano, matka Ottona III, była Bizantyjką? Natomiast jeden z najsłynniejszych bizantyjskich zabytków znajduje się we włoskiej Rawennie (poniżej). 

Bizancjum przyjęło określone sposoby rządzenia nie dlatego, że było na “wschodzie”. Dostosowywało się do zmieniających okoliczności tak, jak było to możliwe. Dlatego porównywanie do tej cywilizacji np. putinowskiej Rosji jest po prostu... Słabe. 

Jak już wspomniałam, Bizancjum nie było monolitem, a na przestrzeni wieków powstało w nim wiele wynalazków i teorii naukowych. Najbardziej znanym bizantyjskim wynalazkiem jest ogień grecki, ale w Bizancjum używano m.in. organów czy zegarów słonecznych wcześniej niż w Europie. Tak samo uczeni, mając lepszy dostęp do starożytnych tekstów oraz do tekstów m.in. arabskich, formułowali np. tezy o podziale kuli ziemskiej na strefy czasowe. 

To właśnie z upadającego Bizancjum przywieziono wiele starożytnych tekstów, które w Europie były niekompletne lub nieznane. Czy miało to wpływ na tzw. Renesans? Oczywiście. Osoby, które tak często mówią o tak zwanej zachodniej cywilizacji, powinny pamiętać, że teksty i teorie Starożytnych Greków i Rzymian zachowano nie tylko w Europie, ale przede wszystkim w Azji, w Bizancjum i państwach arabskich. 

Źródła:

https://byzantium-blogger.blog/2021/12/07/10-inventions-you-should-know-that-came-from-the-byzantine-empire/

https://byzantium-blogger.blog/2019/06/12/forgotten-but-significant-byzantine-science-and-technology/


1 komentarz:

  1. Cieszę się, że wspominasz tu państwa arabskie. Prawda jest taka, że wiele z wiedzy "odkrywanej" nagle w Europie, istniało już dawno w innych kulturach. Świat muzułmański bardzo się przyczynił do rozwoju nauki, niestety jeśli już tamtejsi naukowcy zostali dostrzeżeni w historii, to ich imiona zostały pozmianiane, przetłumaczone na łacinę czy inne, bardziej europejskie języki, taki Avicenna na przykład pierwszy przychodzi na myśl. Przykre jest to, że cały credit został zabrany, Wschód uważa się za coś tak zacofanego, skad nie ma i nie miała prawa wyjść żadna światła myśl. A gdyby nie ten Wschód, dzisiejszy Zachód nie istniałby w takiej formie, w jakiej istnieje.

    W sumie może to nie do końca miejsce na taki mini rant, miało być o Bizancjum. Ze szkoły pamietam tylko że było i sie rozpadło - trzeba poczytać coś wiecej, bo mnie zaciekawiłaś.

    OdpowiedzUsuń

Polecanki wewnątrzblogowe

Skoro już tu jesteście...

... To zapraszam was do wypełnienia kilku ankiet. Nie przejmujcie się, jeśli nie będziecie w stanie rozpoznać postaci historycznych, których...