“Dawniej” kobiety z dziećmi nie pracowały? Tja, szczególnie czarnoskóre niewolnice czy białe wieśniaczki...

 Twierdzenie, że “dawniej” dzieciate kobiety nie pracowały, to duża manipulacja, zwłaszcza, gdy spojrzymy na historię kobiet z marginalizowanych grup.

Zauważyłam, że - szczególnie w anglojęzycznych dyskusjach - wiele osób obwinia feminizm o to, że kobiety mają trudności z godzeniem pracy opiekuńczej z pracą zarobkową. Nie neoliberalną gospodarkę, która zmusza ludzi do harówki, nie seksizm, który sprawia, że wielu tatusiów nadal ręką nie kiwnie, zwłaszcza przy niemowlaku. Nieee, to wszystko wina feminizmu. Bo dawniej matki “siedziały w domu” i „nie martwiły się o pieniądze”.

Oczywiście należałoby zacząć od tego, że praca opiekuńcza to praca, i że również te kobiety, które były i są “tylko” gospodyniami domowymi, pracują i pracowały. Haczyk kryje się w tym, że na przestrzeni wieków kobiety z dziećmi, w zależności od m. in. klasy społecznej, pochodzenia, czy koloru skóry, nie mogły często pozwolić sobie na to, żeby zajmować się jedynie domem i owymi dziećmi.

Takie argumenty są po prostu śmieszne zwłaszcza w komentarzach Amerykanów, gdyż tam w czasach niewolnictwa Czarne kobiety były darmową siłą roboczą. Traktowano je jak reproduktorki, które miały dostarczać białym panom nowych niewolników. Jeśli zajmowały się dziećmi, to na ich własne nie dawano im czasu (najczęściej zresztą je odbierano i sprzedawano), zmuszając je do opieki nad dziećmi białego państwa. Po zniesieniu niewolnictwa większość Afroamerykanek nadal nie mogła pozwolić sobie na bycie gospodyniami domowymi i pracowała zarobkowo, na Amerykańskim Południu głównie jako służące. Także powojenny American dream domku na przedmieściach ich nie dotyczył. 

Tyle że amerykański komentariat pomija sobie radośnie doświadczenia mniejszości, zakładając, że sytuacja białych gospodyń z klasy średniej czy - we wcześniejszej perspektywie - żon w miarę zamożnych farmerów, była uniwersalna. A taka narracja nie przystaje do bardzo wielu regionów. Również do doświadczenia klas ludowych z Europy Wschodniej. 

Myślicie, że polskie chłopki mogły się zajmować jedynie domem i dziećmi? Te ubogie, a więc większość z nich, raczej nie. Kobiety pracowały w polu, opiekowały się zwierzętami, wytwarzały produkty. Często była to po prostu konieczność. Nie uważano, że kobiety są delikatne i czułe, więc powinny się poświęcać bobaskom li i jedynie. Uważano je za tanią siłę roboczą. I taką tanią siłą roboczą, wbrew romantyzującym konserwatywnym mitom, były i nadal są również kobiety z dziećmi. 

I na koniec rzucę wam takim dowodem anegdotycznym: moje babcie były gospodyniami domowymi w PRL-u, jedna na wsi, druga w mieście. Ta pierwsza nie pracowała tylko w domu, pracowała też w gospodarstwie. Obie łączy to, że i tak więcej czasu poświęcały domowi niż dzieciom, co przyznają moi rodzice. Ani z mojej strony, ani ze strony moich rodziców to nie jest oskarżenie wobec babć. To tylko taka uwaga, że jeśli w rodzinie tylko jedna osoba wykonywała regularne obowiązki domowe, siłą rzeczy nie zostawiało to jej wiele czasu na jakościowy czas z dziećmi.