Rasa jako konstrukt społeczny (albo wyniki moich ankiet)

 Nie traktujcie tego na poważnie, serio. Pamiętajcie również, że w toku researchu pewne założenia mi się zmieniły. 

Nie traktujcie na poważnie moich ankiet. Traktujcie na poważnie to, że rasa jest konstruktem społecznym. Serio, serio. 

Mogłabym was spytać o to, czy w dzieciństwie myślałyście o Michaelu Jacksonie jako o Czarnym, osoby czytające. Mogłabym was spytać, czy dziecko dotknięte albinizmem, które urodziło się w Afryce Subsaharyjskiej jest białe, czy czarne. Mogłabym was spytać, czy to czasem nie w Afryce ludzie są najbardziej różnorodni genetycznie. Mogłabym was spytać, dlaczego Arabowie nie uchodzą za białych, ale Żydzi już tak. 

Zamiast tego pokażę wam wyniki  moich ankiet. To nic profesjonalnego. Nic 100% na poważnie. Żadna duża próba. Niemniej, nawet mój amatorski eksperyment jest w stanie pokazać, że koncept rasy ssie. 

A przecież są na to o wiele lepsze dowody. 

Pytanie nr 1

Kolaż przedstawia sześć postaci historycznych. Tylko JEDNA z nich była biała i uchodziła za białą we wszystkich środowiskach, w których się obracała. 

Która to postać? 

Instrukcja

A - Simón Bolívar (przypadek SPORNY, na drzewie genealogicznym brakuje praprababci) 

B - Anita Hemmings (wnuczka dwóch Czarnych kobiet) 

C - Dido Elizabeth Belle (córka Czarnej niewolnicy i Brytyjczyka) 

D - Andrew Jackson-Love (Afroamerykanin) 

E - Aleksander Medyceusz (syn Klemensa VII i Czarnej służącej)

F - Karol II Stuart (jedyny NA PEWNO biały na dzielni) 

Wyniki

Większość z Was (w porównaniu do innych opcji) - prawidłowo - uznała, że był to Karol II Stuart. 

Na pytanie “Która to postać?” odpowiedziało 150 osób.

Karol II Stuart - 49,3%

Andrew Jackson-Love - 28,7%

Anita Hemmings - 13,3%

Simón Bolívar - 4,7%

Dido Elizabeth Belle - 2%

Aleksander Medyceusz - 2%

Pragnę zwrócić Waszą uwagę na to, że aż 42% wybrało Afroamerykanów jako białych. Simón Bolívar, w oficjalnej historiografii uznawany za białego, otrzymał tylko 4,7% głosów. I proszę, nie stosujcie tutaj taniego argumentu “ad Latinum/Hispanum/Basquum”. 

Natomiast Karol II Stuart został przez Was wybrany nie tylko ze względu na cechy, które kojarzymy z rasą (takie jak karnacja, rysy twarzy, typ włosów), ale również ze względu na strój. Ostatecznie, ubrany jest iście po królewsku.

Co w pierwszej kolejności zadecydowało o twoim wyborze? (149 odpowiedzi) 

38,3% - wszystkie elementy włącznie z ubiorem

10,7% - ubiór postaci

Łącznie 51% - elementy niezwiązane z ubiorem (karnacja, fryzura, rysy twarzy, oraz kombinacja tych trzech) 

Ciekawe... Bardzo ciekawe. Czyżbyśmy podświadomie utożsamiały “białość” z wyższym statusem społecznym, drogie osoby? A więc i z bogatszym strojem? 

Pytanie nr 2

Zaznacz więcej niż jedną [postać], jeśli uważasz, że wybrane przez ciebie postaci miały niebiałych przodków (Czarnych, Rdzennych Amerykanów etc.) albo twoim zdaniem nie wyglądają na białych.

Instrukcja 

A - Andrés de Santa Cruz (PoC, częściowo inkaskie korzenie) 

B - Guadalupe Victoria (generalnie uważany za białego) 

C - Vicente Guerrero (PoC, miał Czarnych i Rdzennych w rodzinie) 

D - José Miguel Carrera (biały - jeśli uważacie Żydów sefardyjskich, którzy byli wśród jego przodków, za białych)

E - Simón Bolívar (MÓGŁ mieć Czarną praprababcię) 

F - Bernardino Rivadavia (MÓGŁ mieć jakichś Czarnych przodków)

Wyniki (147 odpowiedzi)

Vicente Guerrero - 89,1%

Simón Bolívar - 70,1%

Andrés de Santa Cruz - 34%

Bernardino Rivadavia - 30,6%

Guadalupe Victoria - 21,8%

José Miguel Carrera - 11,6%

HINT: wszystkie portrety wykonano za życia. 

Ponieważ znakomita większość z Was zaznaczyła Vicentego Guerrero, zakładam, że dobrze zrozumiałyście pytanie, osoby ankietowane.

Aczkolwiek muszę przyznać, że wynik nr 2 bardzo mnie zaskoczył. Jesteście pewne, że Simón Bolívar nie był biały? Facet, po którym nazwano cały kraj? Nie twierdzę, że wasza kontrkulturowa interpretacja nie jest piękna - jest piękna, rewolucyjna i wywrotowa. Ale, niestety, nie możemy mu tej Czarnej praprababci udowodnić. A Andrés de Santa Cruz? Facet miał matkę, która w połowie pochodziła od Inków, a wy co? Tylko 34% z was uznało, że nie był biały.

Jednocześnie, nie powiem, wasz wybór Bernardino Rivadavii mnie zaskoczył. Dla mnie to stereotypowy rumiany Argentyńczyk. Dla niektórych z was - osoba niebiała. I wiecie co? I'm totally fine with it. Nie jest to zresztą nieprawdopodobne, zwłaszcza gdy weźmiemy pod uwagę, że historia whitepassingu to historia znikania. Znikania niebiałych przodków. 

Widzę też, że one drop rule trzyma się dobrze. I dotyczy przedewszystkim osób, które miały przodków w Afryce Subsaharyjskiej. Nawet kilka pokoleń wcześniej.

I proszę, tylko bez argumentów “ad Latinum”. To są sami Latynosi z krwi i kości.

A jednak tylko dwóch z nich zostało przez Was uznanych - mniej lub bardziej jednomyślnie - za niebiałych.

Pytanie nr 4 (lecimy z nim bo jest ściśle związane z pytaniem nr. 2)

Zaznacz więcej niż jedną [postać], jeśli uważasz, że wybrane przez ciebie postaci miały niebiałych przodków (Czarnych, Rdzennych Amerykanów etc.) albo twoim zdaniem nie wyglądają na białych.

HINT: wykorzystano inne portrety Guerrero i Bolívara. Pierwszy portret Bolívara zrobiono za jego życia. Drugi (wykorzystany w tym pytaniu) to jedno z wyobrażeń historycznych. 

Instrukcja 

A - Andrés de Santa Cruz 

B - Guadalupe Victoria 

C - Vicente Guerrero 

D - José Miguel Carrera 

E - Simón Bolívar 

F - Bernardino Rivadavia 

Wyniki (103 odpowiedzi) 

Vicente Guerrero - 94,2%

Andrés de Santa Cruz - 39,8%

Bernardino Rivadavia - 37,9%

Guadalupe Victoria - 30,1%

Simón Bolívar - 26,2%

José Miguel Carrera - 7,8%

Skąd te przetasowania, zapytuję? Skont? Dlaczego wszystkim skoczyły wyniki o kilka procent, a Bolívarowi i Carrerze spadły? Dlaczego Simón Bolívar zrobił się nagle biały w waszych oczach? Skąd ten spadek o ponad CZTERDZIEŚCI procent? Nastąpiło jakieś cudowne wybielenie, jak w “The King of Tars”? 

*zastanawia się*

Nie martwcie się. Gdybym nie znała kontekstu, też bym pewnie nie skojarzyła, że na obrazach “E” przedstawiono teoretycznie tę samą osobę. A wiecie dlaczego? 

Portret w pytaniu nr 2 zrobiono, gdy Bolívar był nieszczególnie znanym nastolatkiem. Portret w pytaniu nr 4 to natomiast typowe “jak malarz wyobraża sobie Łojca Narodó”. Więc tyle wystarczy? Odpowiednio ukazać daną postać, żeby była biała bądź niebiała? 

A jeśli chodzi o Vicentego Guerrero, to swojej niebiałości nie mógł ukryć.

Niedługo zacznę się zastanawiać, czy Guadalupe Victoria też nie ukrywał kogoś po genealogiach.

Pytanie nr 3

Kolaż przedstawia sześć postaci historycznych. Zaznacz jedną lub więcej jeśli uważasz, że zaznaczone przez ciebie postaci są białe.

Instrukcja 

A - Marie Laveau (miała Rdzennych, Czarnych i francuskich przodków) 

B - Anita Hemmings (miała dwie Czarne babcie) 

C - Mary Seacole (prawdopodobnie w połowie Czarna) 

D - Elisabeth Dieudonné Vincent (prawdopodobnie w połowie Czarna) 

E - Dido Elizabeth Belle (w połowie Czarna) 

F - Marie-Madeleine Lachenais (prawdopodobnie w połowie Czarna) 

HINT: wszystkie te kobiety MIAŁY niebiałych przodków.

Wyniki (132 odpowiedzi)

Anita Hemmings - 79,5%

Marie Laveau - 31,8%

Marie-Madeleine Lachenais  - 31,8%

Elisabeth Dieudonné Vincent - 16,7%

Mary Seacole - 12,9%

Dido Elizabeth Belle - 5,3%

Podsumujmy: Anita Hemmings, wnuczka dwóch czarnoskórych kobiet, córka rodziców o mieszanym pochodzeniu rasowym, została uznana za osobę białą. A wy się jeszcze dziwicie, że ludzie mówią, że rasa to tylko konstrukt społeczny, a nie biologiczna kategoria? 

To prawda, że różnimy się odcieniami skóry. Ale to nie oznacza, że rasa jest prawdziwa. Nikt nie ma wypisanych niebiałych przodków na twarzy. “Rasy” nie można ot, tak, odczytać z czyjejś fotografii. 

A jeśli już jesteśmy przy odcieniu skóry, to trudno nie zauważyć, że nasze standardy białości są wąskie i wyśrubowane. 

Tylko dwie bądź trzy z sześciu kobiet przedstawione na tym kolażu mają typowo brązową cerę. Jednocześnie, tylko jedna z tej szóstki została uznana za białą przez osoby ankietowane wystarczająco jednomyślnie.

Przyznam wam szczerze - gdybym nie znała historii Marii Laveau, nawet bym o niej nie myślała jako o osobie niebiałej. Cóż, osoby ankietowane w większości tak o niej pomyślały.

Ten wynik nie świadczy o rasizmie bądź jego braku wśród osób ankietowanych. Ten wynik świadczy o mechanizmach rządzących naszym społeczeństwem. 

“One drop rule” trzyma się dobrze.

Pytanie nr 5

Na kolażu przedstawiono dwóch renesansowych książąt. Jakie przydomki nosili?

Instrukcja 

A - Ludwik Sforza, niebiałych przodków nie stwierdzono

B - Aleksander Medyceusz, syn Czarnej służącej i papieża Klemensa VII

Wyniki (108 odpowiedzi)

Obaj nosili przydomek “Il Moro” [PRAWIDŁOWO] - 40,7%

Obaj nosili przydomek “Il Nero” - 32,4%

A - Il Moro - 11,1%

B - Il Nero - 15,7%

Nie ukrywam, podoba mi się, że osoby ankietowane porzuciły interpretację rasową i uznały, że zarówno biały-ale-śniady Włoch oraz niebiały Włoch mogli nosić ten sam przydomek “Il Moro” (najpopularniejsza odpowiedź). Druga w kolejności odpowiedź, “Il Nero”, też daje do myślenia.

Niestety, obawiam się, że rozkład odpowiedzi wynikał z:

A) każdx z nas jakoś tam kojarzy przydomek “Il Moro” z renesansowymi Włochami

B) Aleksander Medyceusz pojawiał się na moim blogu i Instagramie już wcześniej - z ksywą włącznie

C) na rzeczonym Instagramie czynnie promowałam łatwą do udowodnienia teorię, wedle której koncept “rasy” w szesnastym wieku dopiero się formował, a słowo “Maur” miało bardzo szerokie znaczenie 

Ech, tak to jest, jak się rzuca spoilerami na prawo i lewo...

Pytanie nr 6

DISCLAIMER: pytanie zostało uproszczone, ponieważ Anita Hemmings MIAŁA dwie Czarne babcie. Simón Bolívar MÓGŁ mieć Czarną praprababcię. 

Dopasuj opisy do fotografii:

Osoba A miała Czarną praprababcię a osoba B dwie Czarne babcie 

Osoba B miała Czarną praprababcię a osoba A dwie Czarne babcie

Czy osoby ankietowane wybrały odpowiedź bliższą prawdy historycznej? SPOILER ALERT:  Nie. 

Wyniki (130 odpowiedzi)

Osoba A miała Czarną praprababcię a osoba B dwie Czarne babcie - 73,8%

Osoba B miała Czarną praprababcię a osoba A dwie Czarne babcie - 26,2%

Co cię zmotywowało? (122 odpowiedzi) 

Wydało mi się, że chłopak ma włosy typu afro - 45,1%

Dziewczyna ma taki typ urody, że równie dobrze mogłaby być z Polski - 43,4%

Chłopak zahipnotyzował mnie swemi oczami czarnymi jako u tej Heleny Kurcewiczówny - 32,8% [oh, wait, to była akurat furtka “absurdalna”]

Drogie osoby ankietowane, nie ukrywam, że Wasz egalitaryzm klasowo-rasowy bardzo mnie wzruszył.

Obaliłyście “casta”. Obaliłyście “one drop rule”. 

Uznałyście, że Simón Bolívar miał dwie Czarne babcie i włosy typu afro. Ten syn plantatora. Ten facet, który za życia był taki sławny i wpływowy. 

Uznałyście, że Anita Hemmings, córka woźnego, wnuczka dwóch Czarnych kobiet, miała tylko Czarną praprababcię. Uznałyście, że ta Afroamerykanka ma polski typ urody.

To jest piękne. Coś czuję, że razem jeszcze przeprowadzimy anarchosyndykalistyczną rewolucję. Świat idzie ku lepszemu. 

Nawet jeśli za waszym wyborem stało podświadome przekonanie, że im mniej niebiałych przodków, tym “bielej” ktoś wygląda, to nie ma znaczenia. “Rasa” nie jest niczym linearnym. Możesz mieć więcej niebiałych przodków a wyglądać “bielej” od tych, co takowych przodków mieli mniej. 

A pomyślcie co dopiero, jeśli ta zaginiona babcia Bolívara była biała. Wiecie co wtedy?

Wtedy osoba z białymi przodkami może być wzięta za osobę z niebiałymi przodkami (pyt. 2). 

A jak przekonałyśmy się na przykładzie Anity Hemmings, bywa też na odwrót (pyt. 3). Anita Hemmings w ogóle nam się tutaj wyłania jako mistrzyni whitepassingu. 

Cały ten konstrukt budowany przez ostatnie czterysta lat z okładem się sypie.

Także dlatego, że nawet biologiczne rodzeństwo może wyglądać na członków różnych “ras”.

O czym było w pytaniu ostatnim. 

Pytanie nr 7

Czy te osoby wyglądają na biologiczne rodzeństwo? 

Wyniki (122 odpowiedzi)

54,1% - NIE

26,2% - NIE WIEM

19,7% - TAK

FUN FACT: Frederick i Anita Hemmingsowie przedstawieni na tym kolażu BYLI biologicznym rodzeństwem. Serio, serio. 

Dlaczego 54,1% z was dało odpowiedź negatywną? Dlaczego było tyle osób niezdecydowanych? Dlaczego tylko niecałe 20% dało odpowiedź pozytywną? 

Ponieważ podświadomie zakładamy, że biologiczne rodzeństwo musi wyglądać jak członkowie tej samej “rasy”. Nie jesteśmy sobie w stanie wyobrazić, że nie musi. Że może być inaczej. Do tego braku wyobraźni nas socjalizowano. 

A często tak nie jest w niebiałych rodzinach - z tym, kogo przypominasz. Zwłaszcza w rodzinach o mieszanym pochodzeniu. 

Takie jest życie.

Źródła:

Teoria o Czarnej praprababci Simóna Bolívara pojawia się już w latach czterdziestych XX wieku w biografii autorstwa Gerharda Masura. *będzie o tym więcej*

Bernardino Rivadavia jako Czarny: http://viajes.elpais.com.uy/2018/11/13/que-sucedio-con-la-poblacion-afro-argentina/

Anita Hemmings i jej przodkowie: https://owlcation.com/humanities/Anita-Florence-Hemmings-Passing-For-White-At-Vassar *będzie o tym więcej*

Artykuł twierdzący, że nie tylko Vicente Guerrero, ale i Guadalupe Victoria nie był biały (ale niemal we wszystkich źródłach jest uważany za białego): https://www.jornada.com.mx/2010/11/15/cultura/a19n1cul

Bardzo mądry artykuł o konstrukcie społecznym rasy - dotyka również kwestii testów IQ, które rzekomo mają coś udowadniać: https://www.theatlantic.com/national/archive/2013/05/what-we-mean-when-we-say-race-is-a-social-construct/275872/